Özgül Öğrenme Güçlüğü’nün Tanısı

ÖÖG tanısı farklı kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda konulabilir. Çocuğun okuma, yazma ve aritmetik becerilerine ilişkin sorunları ele alınarak bunların ne zaman başladığı belirlenir. Çocukla ilgili bilgiler hem ebeveynlerden hem de öğretmenlerinden alınmalıdır. Aileden çocuğun gelişim basamaklarına göre farklı dönemlerdeki davranışları ile ilgili bilgi alınır. Tanı koyma sürecinde psikolojik testler kullanılması gerekmektedir. Bu daha sonra ailenin uygun biçimde yönlendirilmesi açısından da yardımcı olur. Ayrıca çocuğun nasıl çalışacağına dair önerilerde bulunmak için de kullanılır. Değerlendirmeler sırasında çocuğun zorlandığı alanların yanısıra, daha becerikli olduğu alanların belirlenmesi yönlendirme yapmak açısından çok önemlidir.

Değerlendirme ve tanı koyma sürecinin amacı nedir?

İyi bir değerlendirme çocuğun zaman içerisinde, farklı ortamlar ve farklı kişilerle birlikteyken nasıl bir performans gösterdiği ile ilgili bilgi vermelidir. Sonuçlar eğitimsel ve davranışsal sorunlarla ilgili bir plan yapma konusunda yardımcı olma niteliğinde olmalıdır.

Değerlendirme kimler tarafından gerçekleştirilecektir?

Bu süreçte multidisipliner bir takım rol oynamalıdır. Diğer bir deyişle farklı eğitim ve deneyim süreçlerinden geçmiş olan birden fazla uzman değerlendirmeleri yapmalıdır. Değerlendirmeleri yapacak uzmanların arasında çocuk ve ergen psikiyatrisiti, klinik psikolog, okul rehber öğretmeni ve sınıf öğretmeni sayılabilir.

Bu arada siz de çocuğunuzun evdeki davranışları ve becerileri ile ilgili bilgiye sahipsinizdir. Ödevlerle nasıl başa çıkmaya çalıştığını sürekli gören sizsiniz. Ayrıca güçlü olduğu alanları, tercihlerini ve yeteneklerini en iyi siz bilebilirsiniz. Erken gelişim dönemini, sağlık durumunu, bir ebeveyn olarak sizin ondan beklediklerinizi ve yakın zamanda yaşamış olabileceğiniz anlamlı bir takım değişikliklerin onu ne şekilde etkilemiş olabileceğini de sizden iyi kimse belirleyemez. Tüm bu bilgileri ve farklı uzmanlardan aldığınız görüşleri bir araya getirmeli ve diğer uzmanlarla paylaşmalısınız.

Değerlendirme görüşmeleri sırasında, çocuğunuzun yaşı ve konuşma becerileri elverdiğince, okulda yaşadığı sorunlardan bahsetmesi gerekecektir. Bu nedenle onu uzmana başvurmadan önce hazırlamanız değerlendirmeler sırasında doğru tanıya ulaşılması konusunda yardımcı olacaktır.

Değerlendirme Süreci Nedir?

Değerlendirme çocuğunuzla ilgili bilgilerin toplanması ile ilgili bir süreçtir. Kapsamlı bir değerlendirme gerçekleştirilebilmesi için farklı kaynaklardan bilgi toplanması gerekmektedir:

1. Çocuğun sağlık ve gelişimsel geçmişi;

2. Gerektiği durumlarda görme ve işitmeye ilişkin değerlendirmeler;

3. Öğretmenin doldurduğu ölçekler;

4. Ailenin doldurduğu ölçekler;

5. Çocuğun çeşitli psikolojik testler kullanılarak değerlendirilmesi.

Tanı Sürecinde Kullanılan Psikolojik Testler ve Araçlar Neler Olabilir?

1. Değerlendirme süreci boyunca çocuğun gözlemlenmesi ile farklı koşullarda nasıl davrandığı ve verilen görevlerle nasıl başa çıkmaya çalıştığı anlaşılır;

2. Özgül Öğrenme Güçlüğü’ne yönelik ebeveyn ve/veya öğretmene verilen soru formları diğer çocuklara kıyasla durumu hakkında bilgi verir;

3. Zeka testleri çocuğunuzun yaşıtlarına kıyasla genel bilişsel kapasitesi hakkında ve güçlü olduğu alanların yanı sıra zorluk çektiği alanlarla ilgili bilgi verir;

4. Nöropsikolojik testler çocuğun algı ve dikkat becerileri ile ilgili zorluk alanları ile ilgili bilgi verir.

Değerlendirme Sonuçları Ne İşe yarar? Değerlendirmeler çocuğunuzun öğrenme kapasitesi ve kişiliği ile ilgili size daha detaylı bilgi verecektir. Bu sonuçlar çocuğunuzun, sizin, ve çocuğun öğretmeninin çocukla ilgili çeşitli alanlarda bilgi edinmenizi sağlar. Değerlednirme sonucunda çocuğun güçlü ve zayıf olduğu alanlar, genel bilişsel kapasitesi, öğrenme biçimleri ile algı ve dikkat kapasitesi ile ilgili bilgi edinirsiniz. Böylece çocuk, öğretmen ve sizler hem gerçekçi beklentilere sahip olursunuz hem de eğitimsel anlamda çocuğun zorlandığı alanlarla ilgili eğitsel terapinin planları yapılabilir.

Prof. Dr. Aylin İlden Koçkar, Klinik Psikolog